MALMÜDÜRLÜĞÜ TARİHÇESİ
Maliye Bakanlığının tarihçesi incelendiğinde Malmüdürlüklerinin bugünkü bazı görevlerinin yanısıra birçok görevleri de yürüttüğü görülmektedir.
İlçe bazında Devletin gelir ve giderlerine ait kayıtlarının tutulması, gelirlerinin tahsili, giderlerinin ödenmesi, her devlet idaresi tarafından mutlaka kayıt altına alınmış gelir ve giderlerin belli kural ve sistemlere göre yapılması ve kayıtlarının tutulması yetkilerin dağıtılması devlet idaresinde önemli bir yer tutmuştur.
Sultan Mahmut dönemine kadar 'Birinci Sınıf Muhasip' veya 'Defterdar' olarak adlandırılan kişilerce yürütülen maliye işleri, 1837 yılından itibaren Maliye Nazırı tarafından yürütülmeye başlanmıştır.
Maliye Nazırı tarafından yürütülen teşkilat, çeşitli değişikliklere uğrayarak 1879 yılının sonuna kadar devam etmiştir. 1876 tarihli Kanuni Esasi'nin 40 ncı maddesi gereğince Maliye Nezaretinin Teşkilatı ile Vazifeleri Hakkında Nizamnamesi doğrultusunda Maliye Nezareti, 1880 yılında yeniden teşkilatlanmıştır. Bu teşkilatın taşra örgütünde ilk defa Kaza Malmüdürlük ve Sandık Emanetleri adıyla maliye ilçe birimleri zikredilmiştir. Bu teşkilatlanma ile taşra yönetimi, gelirlerin tahsili, giderlerin yapılması, hesapların tutulması daha ayrıntılı olarak tespit edilmiştir.
Cumhuriyet sonrası çıkarılan 18 MAYIS 1929 tarih ve 1452 sayılı Kanunun ikinci maddesinde yer alan 'Devlet devairi teşkilatına ait yeni kanun yapılıncaya kadar bu cetvel teşkilat kanununu hükmündedir' ifadesi gereğince Maliye Vekaleti, merkez memurları ve vilayet memurları olarak iki ana bölüme ayrılmış ve taşra örgütü aşağıdaki şekilde teşkilatlanmıştır.
MALİYE VEKALETİ - Vilayet Memurları
1- Defterdarlar
2- Muhasebe Müdürleri
3- Merkez Malmüdürleri
4- Kaza Malmüdürleri
5- Tahsil Heyeti
6- Varidat Müdürleri
7- Tuz İnhisar İdareleri
8- İstanbul Av Vergileri Müdürlüğü
9- Vilayet Av Vergileri Memurlukları
10- Pul Tetkik Memurları
Daha sonra çıkarılan, 29.5.1936 tarih ve 2996 sayılı, Maliye Vekaleti Teşkilat ve Vazifelerine Dair Kanun ile örgüt yapısı değiştirilmiş, merkez ve taşra teşkilatının görevleri açık bir şekilde belirtilmiştir.
2996 sayılı Kanunla kurulan Maliye Vekaletinin adı, 29.5.1946 tarih ve 4910 sayılı Kanunla 'Maliye Bakanlığı' olarak değiştirilmiş, teşkilat yapısı ise 10.8.1942 tarih ve 4286 sayılı Kanun ile 29.5.1946 tarih ve 4910 sayılı Kanunla değiştirilmiş ve 13.12.1983 tarih ve 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan düzenlemeye kadar değişikliğe uğramamıştır.
Bu kararnameye göre; Malmüdürlüğü, vezne ve muhasebe servisleri ile gereken yerlerde vergi tahakkuk ve tahsilat , milli emlak ve hazine avukatlığı(muhakemat) servislerinden oluşur.
Halen yürürlükte olan 178 sayılı K.H.K. ye göre Maliye Bakanlığı ilçe teşkilatının en üst birimi 'Malmüdürlükleri' dir. Ayrıca bu kararnameye göre iş ve nüfus yoğunluğu fazla olan ilçelere bağımsız vergi daireleri kurulmuştur. (Kural olarak ilçe malmüdürlükleri Maliye Bakanlığının bütün iş ve işlemlerini üstlenmekle birlikte bu kuralın istisnası olarak, iş ve nüfus yoğunluğu fazla olan ve ihtisas gerektiren vergicilik işlemlerine yönelik bazı ilçelerde bağımsız vergi daireleri kurularak Malmüdürlüğü teşkilatından ayrılmışlardır.)
Malmüdürünün Görevleri ve Muhasebe Yetkililiği
178 Sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 20. Maddesinde: ' Malmüdürü, ilçe Maliye teşkilatının amiri olup işlemlerin mevzuata uygun olarak yürütülmesini sağlar. Vezne ve muhasebe servislerinin dışındaki servislerin başında bulunan memurlar işlerin kanuna uygun olarak yürütülmesinden birinci derecede sorumludurlar.
Malmüdürleri sayman sıfatını taşırlar ve Sayıştay'a hesap verirler. Saymanlık yetki ve sorumluluğu Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde saymanlık müdür yardımcılarına devredilebilir bu durumda da malmüdürleri sayman sıfatı ile saymanlığın hesaplarını bir bütün olarak Sayıştay'a vermeye devam ederler ' denilerek Malmüdürlerinin görev ve sorumlulukları belirlenmiştir.
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 61. Maddesinde, ' Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. Memuriyet kadro ve unvanlarının muhasebe yetkilisi niteliğine etkisi yoktur.
Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur. 9.12.1994 tarihli ve 4059 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe hizmetleri Maliye Bakanlığınca yürütülür. Muhasebe yetkilileri gerekli bilgi ve raporları düzenli olarak kamu idarelerine verirler ' denilerek Malmüdürlerinin aynı zamanda Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinde Muhasebe Yetkilisi oldukları belirtilmiştir.
İlçemiz Malmüdürlüğünde, Malmüdürlüğü ve Muhasebe Yetkililiği görevi Nahit İNEL tarafından yürütülmektedir.
a)Saymanlık ve Muhasebe Yetkilisi olarak görevleri
Malmüdürü, mevzuat gereği sayman sıfatını taşıdığından, bünyesinde yer alan saymanlıkla ilgili olarak; genel bütçeli dairelerin, gelirlerinin toplanması, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, nakit ve diğer varlıklar ile emanet niteliğindeki değerlerin alınması, saklanması, gönderme ve iadesi, alacak ve borçların kaydı takibi ve bunlarla ilgili bütün işlemlerin muhasebeleştirilmesinden birinci derecede sorumlu olup, Sayıştaya yönetim dönemi hesabı verir.
Malmüdürleri, saymanlık faaliyetlerini 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ve Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümleri, Maliye Bakanlığı talimatları ile 832 sayılı Sayıştay Kanunu hükümleri doğrultusunda yürütür.
b) Milli Emlak hizmetlerine yönelik görevleri.
Malmüdürü, bağlı ilçe milli emlak servisi vasıtasıyla, Milli Emlak Genel Müdürlüğü görevlerinin ilçeye ilişkin olanlarını yürütür. (Bu görevler genel hatlarıyla; Devletin özel mülkiyetindeki taşınmaz malların satışı, kiraya verilmesi ve trampası, ecrimisil işlemleri, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki diğer yerler ile özel mülkiyetindeki yerlerde bulunan su ürünleri üretim yerleri, kaynak suları ve taş, kum, çakıl ve toprak ocaklarının kiraya verilmesi işlemlerini yapmak. Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden kamu hizmeti için kullanılması gerekli olanları, genel ve özel bütçeli idarelere tahsis işlemlerini yürütmek ve diğer yazılı görevler)
İlçede hazine adına taşınmaz mallarının tapuda tescil ve ferağına ilişkin yetkileri kullanır.
İlçe kamulaştırma kıymet takdiri komisyonuna maliye üyesi görevlendirmek veya görev almak.
Malmüdürü, milli emlak işlemlerinin mevzuata uygun olarak yürütülmesini temin eder, görev alanındaki milli emlak işlemlerinden doğan hak ve alacaklarının zamanında tahakkuk ettirilmesini sağlamakla yükümlüdür.
c)Muhakemat hizmetlerine yönelik görevleri.
Malmüdürü, hazineyi ilgilendiren veya mali hususları ihtiva eden işlerde gerekli savunmaları hazırlar ve hazine temsilcisi sıfatıyla ilgili adli merci-ilerde dava açar. Açılmış olan davaların takibini ve sonuçlandırılmasını hazine avukatından talep eder. Hazine avukatının bulunmadığı durumlarda bizzat hazine temsilcisi sıfatıyla devlet davalarını takip eder. Bu iş ve işlemlerini muhakemat servisleri aracılığıyla 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütür.
d)Vergi dairesi müdürü sıfatıyla görevleri.
24 ARALIK 1994 tarih ve 22151 sayılı resmi gazetede yayımlanan Vergi Daireleri Kuruluş ve Görev Yönetmeliğinin 7 nci maddesine göre; ilçelerde malmüdürünün yönetimi altında bağlı vergi dairesi kurulur. (Ancak, Maliye Bakanlığının gerekli gördüğü ilçelerde defterdarlığa bağlı bir veya birden çok başkanlık veya müdürlük şeklinde vergi dairesi kurulabilir.)
Bağımsız vergi dairesi bulunmayan ilçelerde malmüdürü, vergi dairesi müdürü yetkisine haiz olup, mükellefiyet tesisi, nakil ve terk işlemlerini, vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk, tahsilat işlemlerini kanun hükümlerine uygun olarak ve zamanında yaptırmak, gerektiğinde haciz kararlarını infaz ettirmek, terkini gereken vergi ve benzeri yükümlülüklerle ilgili iş ve işlemleri yaptırmak, yoğun ve yaygın vergi denetimini yaptırmak, gerektiğinde vergi incelemesi yapmak, kanun, yönetmelik ve tebliğler gibi vergi mevzuatıyla kendisine verilen iş ve işlemleri yürütme yetkisine sahiptir.
e) İlçe idare kurulu üyesi olarak görevleri.
Malmüdürü, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümlerine göre teşekkül eden ilçe idare kurulunun asıl üyesidir. İlçe İdare kurulu; kaymakamın başkanlığında tahrirat katibi, malmüdürü, hükümet hekimi, milli eğitim memuru ile tarım memurundan teşekkül eden bir başkan 5 kişilik komisyondan oluşur.
İlçe idare kurulları, idari, istişari ve kazai olmak üzere türlü karar alırlar. İdare kurullarının idari yetkileri kanun ve tüzüklerle kendilerine verilen vazifelerdir. (Başlıcaları; yeşil kart işlemleri, askerlik kararları, 2022 sayılı yasaya göre maaş bağlama kararları ve diğerleri)
f)Sosyal yardımlaşma mütevelli heyeti üyesi olarak görevleri.
Malmüdürü, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu ve bağlı yönetmelik hükümlerine göre; ilçe vakıf heyetinin üyesidir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, mülki amirin başkanlığında; belediye başkanı, ilçe emniyet müdürü, malmüdürü, milli eğitim müdürü, sağlık grup başkanı ve müftü ile hayırsever vatandaşlar arasından seçilen üç kişinin katılımıyla teşekkül eder.
Vakıf mütevelli heyeti haftalık veya aylık toplantılar düzenleyerek, ilgili kanun ve yönetmelik hükümlerine göre vakıf bütçesinden yoksul ve güçsüz vatandaşlara nakdi veya ayni yardımlar yapar.
g)Diğer görevleri.
Malmüdürü, yukarıda genel hatlarıyla verilen görevlerinin yanında, özel kanunlarla kendisine veya dairesine tevdi edilen veya Maliye Bakanlığı yetkili birimlerince verilen iş ve işlemleri yürütmek ve sonuçlandırmak gibi bir çok alanda görevlidir. Örneğin, 2022 sayılı Kanuna göre yapılacak işlerin sekretarya işlemleri, parti kapatma ve tasfiye işlemleri, mal varlığı araştırma işlemleri, tarımsal arazilerin zarar ziyan tespit komisyon çalışmaları ile sivil savunma ve müdafaa komisyonu çalışmalarındaki görevleridir.
Birimlerimiz
Malmüdürlüğümüz, Muhasebe, Vezne, Gelir, Milli Emlak, Muhakemat birimleri ve bu birimlerde çalışan yetersiz personel sayısı ve iki yardımcı hizmetlimiz ile birlikte kısıtlı imkanlar içinde ilçemize hizmet vermektedir.
1-Muhasebe ve Vezne Birimleri.
Muhasebe birimi ve veznemiz, ilçemizdeki Kamuya ait gelir ve alacakların tahsili, Genel Bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin genel yönetim giderleri, çalışan personellerinin maaş, yolluk, vb. mali tüm özlük hakları gibi Devletin gider ve borçlarının hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması gibi Devletin Muhasebe hizmetlerini yerine getirir. Ayrıca 2022 Sayılı yasa kapsamında 65 yaş maaşları ile yine aynı yasa kapsamında özürlülere maaş bağlanması ile ilgili olarak vatandaşlarımıza sekretarya hizmeti vermektedir.
2-Gelir Birimi.
İlçemizde bağımsız vergi dairesi bulunmadığından, mükellefiyet tesisi, nakil ve terk işlemleri, vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilat işlemleri gibi Vergi Mevzuatları ve diğer mevzuatların öngördüğü iş ve işlemler Gelir Birimimizce yerine getirilmektedir.
3-Milli Emlak Birimi.
İlçemizde Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların tahsisi, satışı, kiraya verilmesi ve trampası, ecrimisil tarh, tahakkuk ve tahsil işlemleri, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile özel mülkiyetindeki yerlerin yönetimi gibi Milli Emlak Mevzuatının ön gördüğü iş ve işlemler, Milli Emlak Birimimizce yerine getirilmektedir. Milli Emlak
4-Muhakemat Birimi.
İlçemizde, Hazinenin taraf olduğu ve Hazineyi ilgilendiren veya mali hususları ihtiva eden işlerde gerekli savunmaların hazırlanması, Hazineyi temsilen ilgili adli merciilerde dava açılması, açılmış olan davaların takibi ve sonuçlandırılması gibi 4353 Sayılı Kanunun ön gördüğü iş ve işlemleri Muhakemat birimimizce yerine getirilir.